کنترلگر کش (Cache Controller) در سیستمهای کامپیوتری نقش مهمی در مدیریت و کارایی حافظه کش دارد. حافظه کش، یک نوع حافظه سریع است که به منظور کاهش زمان دسترسی به دادهها و افزایش کارایی میان پردازنده و حافظه اصلی (RAM) طراحی شده است.
نقشهای اصلی کنترلگر کش عبارتاند از:
1. فِچ (Fetch): وقتی پردازنده به دادهای نیاز دارد، کنترلگر کش ابتدا در حافظه کش جستجو میکند تا ببیند آیا این داده در کش موجود است یا خیر. اگر موجود بود، از آن استفاده میشود و اگر نبود، داده از حافظه اصلی وارد کش میشود.
2. زمانبندی: کنترلگر کش تصمیم میگیرد که در چه زمانی دادهای را از حافظه اصلی وارد کش کند.
3. جایگزینی: وقتی حافظه کش پر شود و داده جدیدی نیاز باشد که وارد شود، کنترلگر کش باید تصمیم بگیرد که کدام داده از حافظه کش حذف شود. روشهای مختلفی برای این منظور وجود دارد، مانند LRU (Least Recently Used)، FIFO (First-In, First-Out) و غیره.
4. هماهنگی و انسجام: در سیستمهای چند هستهای، هر هسته ممکن است داشته باشد حافظه کش خود را. کنترلگر کش نقش مهمی در حفظ انسجام و هماهنگی بین این حافظههای کش دارد تا اطمینان حاصل شود که یک داده به طور همزمان در دو حافظه کش متفاوت نباشد.
5. نوشتن به حافظه اصلی: وقتی تغییراتی در دادههای موجود در حافظه کش ایجاد میشود، این تغییرات باید در نهایت به حافظه اصلی (RAM) نوشته شوند. کنترلگر کش تصمیم میگیرد که چه زمانی این تغییرات نوشته شوند.
در نهایت، کنترلگر کش یک قسمت حیاتی از سیستمهای کامپیوتری است و به بهبود کارایی و کاهش تاخیر زمانی بین پردازنده و حافظه اصلی کمک میکند.